Street names in Białystok

Edit links
From Wikipedia, the free encyclopedia

The names of the streets in Białystok, capital of Podlaskie Voivodeship in north-east Poland are result of historical, political, geographical and symbolical reasons. Throughout its history, the city was ruled by different countries and political regimes which led to various streets to be renamed more than once. Streets in Białystok, as elsewhere in Poland can be categorized by different topics, such as streets named after persons, historical events, geographical places and symbolic names.[1]

Overview[edit]

The main arteries in Białystok are often named after important persons and historical events. Some of the persons are connected with national events while others closely related with local history. Examples of streets named after persons and events at the national level include:

Other streets are named after persons connected to the local history and events:

Some streets preserve in their name their original purpose, as a road leading to other places:

  • Suraska - remnant of the ancient way which led to Suraż.
  • Wasilkowska - named after the road leading to Wasilków.
  • Pałacowa - the road which led to Branicki Palace.
  • Towarowa - due to the street running in parallel to the Białystok Fabryczny Train Station, which was used to transport freight.
  • Skrajna - the old road to Wysoki Stoczek passed there, and the name preserved in that street, together with its extension, Lniana street.[4]

In other districts of Białystok there are cases neighbouring streets which bear names of related topics, for example streets with names related to flowers in Dziesięciny I District or names related to stars and cosmos in Bacieczki District.

In the decades after the war, as part of the massive re-construction and development efforts which followed the mass destruction, large number of pre-war streets were erased from the map during the demolishing and construction and widening of new streets. Such names include them are Siedlecka, Cicha, Orlańska, Piesza, Szlachecka, Mińska, Syjońska, Palestyńska, Jasna, Kacza, Kosynierska, Różańska, Chmielna, Chmielna, Górna, Smolna, Łódzka, Niecala, Smutna, Rabińska, Chazanowicza, Tykocińska, Jastrzębia, Dobrzyniewska, Alta, Sportowa, Koszarowa, Zamkowa, Fastowska, Ciemna, Widna, Głucha, Zalewna, Mokra, Gęsia, Bożnicza, Opatowska, Bażantarska, Szkolna, Ceglana, Ordynarska, Stolarska, Czackiego, Alejowa, Skidelska, Indurska, Sienna, Berdyczowska, Wołkowyska, Książęca, Wronia, Okrągła, Grzybowa, Okopowa, Wisniowa and Mazurska.[5][6][7]

History[edit]

The earliest known street names are those which appear in the 1799 city plan:[8][9]

Name in 1799 Name today
Bojarska Warszawska (from Sienkiewicza to Pałacowa)
Choroska Lipowa
Kleiforf Elektryczna (from Biała river to Warszawska)
Nowa Spółdzielcza
Nowe Miasto Warszawska (from Pałacowa to Elektryczna)
Podrzeczna (first) nad Białką (from Pałacowa to Kościelna)
Podrzeczna (second) Nad Białką (from Kościelna to Sienkiewicza)
Przedmieście Wasilkowskie Sienkiewicza (to Biała river)
Suraska Suraska
Świętojańska Świętojańska
Wasilkowska Sienkiewicza (from Rynek Kościuszki to Biała river)
Zagumienna Malmeda (to 1946 Kupiecka)
Zamkowa Pałacowa
Zatylna Północna Białówny
Zatylna -
Zatylna Poprzeczna - (after 1807 Cerkiewna, then Kryńska and after 1919 Kacza[10])
Zatylna (Podłużna) First -
Zatylna (Podłużna) Second -
Zatylna (Podłużna) Third -
Zatylna Zachodnia -
Zielona Zamenhofa
Browarna -
Jatkowa -
Niemiecka Kilińskiego
Pocztowa -

Russian Empire (1815-1915)[edit]

Following the Partition of Poland and the 1807 Treaties of Tilsit, Białystok became part of the Russian Empire and with the time it had passed through a Russification process as part of which the many street were renamed to honour Russian culture and national identity. As such, Sienkiewicza Street was renamed Nicholas street after Emperor Nicholas I of Russia.[11]

Second Polish Republic (1919-1939)[edit]

Following the regaining of independence and the establishment of the Second Polish Republic in the aftermath of First World War, the new municipal authorities began with massive renaming of streets, aiming at polonization and promoting the Polish statehood, history and national identity.[12] In some cases the streets names were kept as they were, in others a completely new name was given and in other cases the names were simply translated from the Russian name to a same meaning name in Polish.[13] Among the old and new streets:

Old name New name
Bulwarna Branickiego
Kucharski zaułek Angielska
Michajłowska Daleka
Charkowska Gdańska
Czarny zaułek Czarna
Stołbowa Filarowa
Mieszczańska Elektryczna
Ossorgińska Giełdowa
Kniżna Gęsia
Kaflowa Grunwaldzka
Oranżeryjna Inspektowa
Pocztowa Jurowiecka
Niemiecka Kilińskiego
Nowoniemiecka Legionowa
Sołdacka Legionowa
Dwinska Łomżyńska
Intendantski zaułek Magazynowa
Iwanowski zaułek Majowa
Mramorna Marmurowa
Brzeska Mickiewicza
Puszkinska Mickiewicza
Bannaja Mokra
Kościelny zaułek Niecała
Instytutowa Pałacowa
Gogolewska Słonimska
Staroszosowa Świętego Rocha
Aleksandrowska Warszawska
Jewrejska Żydowska
Targ na Piaskach Sienny rynek
Bazarny Plac Rynek Kościuszki
Moesowska Krakowska
Nowoszosowa Kolejowa

In addition, during the existence of the Second Polish Republic, further renaming of major streets were made:[14]

  • In January 1925 section of Kolejowa street was renamed Dąbrowskiego.
  • In 1930 Mostowa street changed to Dr. Chazanowicza.
  • In March 1931 Lipowa street renamed to Piłsudskiego (not to confuse with the current Piłsudskiego Avenue which didn't exist then).
  • In 1932 Pałacowa street renamed Żwirki i Wigury (reverted after the war).
  • In 1934 Warszawska street renamed Pierackiego (reverted after the war).
  • In 1936 Elektryczna street renamed Orlicz-Dreszera (reverted after the war).

Soviet occupation (1939-1941)[edit]

Following the Invasion of the Soviet Union to Poland, Białystok was annexed to the Byelorussian Soviet Socialist Republic (BSSR) and a massive Sovietization policies implemented. As such, many streets were renamed to promote Soviet and Communist ideology and narrative. On the 8th of January 1940 the Soviet-controlled city hall (called in Polish Miejski Komitet Wykonawczy w Białymstoku) published the list of street renaming, (officially in according with demands of the working people following the Conference of the Union of the Textile, Food and Construction Industry and the Meeting of Representatives of Workers' Councils). Among the changes:[13]

Old name New name
Piłsudskiego Sowiecka
Rynek Kościuszki Sowiecka
Kilińskiego Sowiecka
Sienkiewicza Lenina
Wasilkowska Lenina
Dąbrowskiego Czapajewa
Sobieskiego Marksa
Piasta Gorkiego
Żwirki i Wigury Czkałowa
Branickiego Szczorsa
Kościelna Tołstoja
Jagiellońska 8 Marca
Park 3 Maja 17 Września
Aleja 11 Listopada 17 Września
Legionowa Lotnicza
Rabińska Majakowskiego
Harcerska Sportowa
Jerozolimska Czerwonej Gwiazdy
Bożnicza Papanińska
Św. Rocha Październikowa
Palestyńska Luksemburga
Szlachecka Kołchoźnicza
Świętojańska Kominternu
Hetmańska Libknechta
Nowy Świat Swierdłowa
Poznańskiej Dzierżyńskiego
Słonimska Kirowa
Stołeczna Czajkowskiego
Świętokrzyska Stalskiego
Ułańska Ulianowa
Wersalska Moskiewska
Bema Komsomolska
Częstochowska Rewolucyjna
Grunwaldzka Urickiego
Waszyngtona Engelska

German occupation (1941-1944)[edit]

In June 1941 the German Army entered Białystok as part of Nazi Germany's war on the Soviet Union. The renaming of streets could be seen in a city plan from 1942 issued by the German authorities. Among those changes of street names, can be noted:

Old name New name
Aleja 11 Listopada Richthofen Strasse
Angielska Badenweiler
Antoniukowska Nadrauen
Antoniuk Fabryczny Nadrauen
Armatnia Kanonen
Artyleryjska Artillerie
Bema Barbara
Biała Mars
Białostoczańska Kamerun
Botaniczna Tapiauer
Branickiego Goethe
Brukowa Standarten
Czarna Schwarze Casse
Częstochowska Leipziger
Dąbrowskiego Königsberger
Elektryczna Kleindorf
Hetmańska Insterburger
Jurowiecka Post
Kilińskiego Deutche
Kolejowa Königzberger
Kupiecka Markgrafen
Legionowa Hamann
Marczukowska Gotenhafener
Marmurowa Marmer
Mazowiecka Hochmeister
Mickiewicza Reichsmarachall
Młynowa Mühlen
Modrzewiowa Albrecht
Niecała Kirchen
Nowy Świat Heidelberger
Odeska Bromberger
Piłsudskiego Langasse
Poleska Preussisch
Pułaskiego Heerbann
Sienkiewicza Erich Koch
Sienny Rynek Neuer Markt
Słonimska Reinhard-Heydrich
Sosnowa Nürnberger
Szlachecka Posener
Szosa do Supraśla Suprasler
Szosa do Zambrowa Sürdring
Św. Rocha Tannenberg
Świętojańska Kant
Kościałkowskiego Am Schlosspark
Wierzbowa Trakenher
Wspólna Hohenfriedberger
Zamenhofa Grüne
Zwierzyniecka Boeloke
Żelazna Lobeer

Polish People's Republic (1945-1989)[edit]

With the establishment of the Communist regime in Poland and the inclusion of Białystok in the People's Republic new borders, the new authorities began massive renaming of streets to resemble Communist and Soviet identity and culture. While renaming of existing streets and naming of new streets was done throughout the communist period, two clear periods can be defined, the first period, of high stalinism which occurred from 1947 to 1956 and the later period, from 1956 until the end of communism in 1989/1990 when the Polish People's Republic was a bit more independent from the Soviet Union within the communist bloc and was allowed to combine the communist identity, together with local one.

From 1947 into the early 1950s, the Białystok City National Council (municipal parliament), adopted a series of resolutions to rename many streets. Among them are the following:

Old name New name Year
Argentyńska Bułgarska 1949
Białostoczańska Produkcyjna 1951
Białostoczańska Włókiennicza 1954
Bożnicza Bohaterów Getta 1949
Aleja 11 Listopada Aleja Sportowa 1951
Aleja 11 Listopada Aleja Sportowa 1954
Akademicka Rokossowskiego 1949
Branickiego Lenina 1949
Chazanowicza Worcella 1949
Grochowa Ostrowskiego 1954
Książęca Proletariacka 1949
Sienkiewicza 1 May 1949
Św. Rocha Manifestu Lipcowego 1949
Legionowa Dzierżyńskiego 1949
Lipowa Stalina 1949
Słonimska Wolna 1951
Trochimowska Przytorowa 1954
Wołodyjowskiego Wróblewskiego 1951
Wołodyjowskiego Gwardii Ludowej 1954
Wójtowska Gminna 1951
Serwitutowa Jęczmienna 1951
Żydowska Fornalska 1955
Żwirki i Wigury Marchlewskiego 1950
Świętojańska Nowotki 1949

Following the October 1956 Thaw, a number of streets were renamed (either reverted or were given new name) to emphasize Soviet and communist identity to local, Polish one:

Old name New name
Stalina Lipowa
1 May Sienkiewicza
Rokossowskiego Akademicka
Olejniczaka Skłodowskiej-Curie
Sienkiewicza Olejniczaka

Streets that ceased to exist as a result of the construction of new housing estates[edit]

Antoniuk

  1. Jastrzębia
  2. Alta
  3. Dobrzyniewska
  4. Tykocińska

Bema

  1. Kresowa
  2. Mierosławskiego
  3. Czwartaków
  4. Myszyniecka
  5. Podlaska
  6. Wołyńska
  7. Łowiecka
  8. Litewska

Piasta

  1. Majowa
  2. Grzybowa
  3. Okopowa
  4. Graniczna

Tysiąclecia

  1. Browarna
  2. Mała
  3. Gęsi Dwór

Modern Poland[edit]

Following the collapse of the Communist regime in Poland and the establishment of the Third Polish Republic (modern Republic of Poland), the new elected authorities began a process of decommunization which included the removal of Communist names and ideas from public spaces. As such a new wave of renaming began in Białystok. The process of renaming included reverting to the old and original names of many streets and in some cases to a different new names.

Decommunization in 80. 90.
Old name New name Year
Aleja 1 May Piłsudskiego 1990
Armii Radzieckiej Baranowicka 1991
Dzierżyńskiego Legionowa 1989
Fornalskiej Białówny 1990
Gagarina Aleja Solidarności 1996
Gomułki Popieluszki 1990
Juchnickiego Sukienna 1990
Kraśki Storczykowa 1989
Lubinieckiego Waszyngtona 1990
Podedwornego Waszyngtona 1990
Lenina Branickiego 1990
Łaszewicza Magnoliowa 1989
Próchniaka Liniarskiego 1990
Przodowników Pracy Bohaterów Monte Cassino 1981
Stalingradzka Litewska 1990
Stąpora Mieszka I 1981
Świerczewskiego 11 listopada 1989-1990
Wesołowskiego Suraska 1990
Mistrzów Plonów Wyszyńskiego 1981
Marchlewskiego Pałacowa 1989
Nowotki Świętojańska 1989
Olejniczaka Boboli 1990
Decommunization in 10.
Old name New name Year
Wojsk Ochrony Pogranicza Depowa 2016
Berlinga Hallera 2016
Armii Ludowej Twardowskiego 2016
Kruczkowskiego Gajcego 2017
Rzymowskiego Świętego Jerzego 2017
27 lipca 42. Pułku Piechoty 2013
I Armii Wojska Polskiego Bitwy białostockiej 2017

References[edit]

Citations[edit]

  1. ^ "WYKAZ ULIC MIASTA BIAŁEGOSTOKU OKREŚLAJĄCY WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWĄ PIERWSZEGO URZĘDU SKARBOWEGO W BIAŁYMSTOKU" (PDF).
  2. ^ "Dwóm białostockim ulicom zostaną nadane roślinne nazwy" (in Polish). 2023-06-27. Retrieved 2024-02-21.
  3. ^ "Miejsca z nowymi nazwami" (in Polish). Białystok City Hall. Retrieved 2024-03-11.
  4. ^ Adam Dobroński. "Przedmieścia zachodnie" (PDF) (in Polish). umb.edu.pl.
  5. ^ Ulica Różańska - Białystok, Wyborcza, October 9, 2006
  6. ^ Andrzej Lachowski (2009-04-02). "Białystok nieznany i już nieistniejący: zobacz jak tracimy miasto!, Andrzej Lechowski". Kurier Poranny. Retrieved 2024-02-16.
  7. ^ "Gdzie jest ta ulica, gdzie jest ten dom?". globtroter.pl.
  8. ^ Julita Januszkiewicz (2015-11-26). "Archiwum Państwowe. Plan miasta i pałacu z czasów III rozbioru Polski". Kurier Poranny. Retrieved 2024-02-12.
  9. ^ Urszula Siłkowska. "Plan Białegostoku" (in Polish). podlasiebranickich.pl. Retrieved 2024-02-12.
  10. ^ "To już ostatni dom z przedwojennej ulicy Kaczej" (in Polish). Kurier Poranny. 2014-09-27. Retrieved 2024-02-12.
  11. ^ "Ulica Sienkiewicza dawna Mikołajewska" (in Polish). Ciekawe Podlasie i okolice. Retrieved 2024-02-12.
  12. ^ "Wykaz ulic i placow m. Bialegostoku 1919" (in Polish).
  13. ^ a b "Ulice Białegostoku" (PDF). IPN. Retrieved 2024-02-11.
  14. ^ "Wielka księga adresowa międzywojennego Białegostoku". Library of the University of Białystok. Retrieved 2024-02-11.

Bibliography[edit]

Retrieved from "https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Street_names_in_Białystok&oldid=1213139274"